දේව වන්දනාවේදී බෞද්ධාගමිකයන්ට සුවිශේෂී දෙවි කෙනෙක් තමයි විෂ්ණු දෙවියෝ. අතීතයේදී ඉන්දියාවේ පහළ කොටස ලෙස ලංකාව හැඳින්වුණු නිසා ජම්බුද්වීපය යන නමින් ලංකාව ව්යවහාර වෙලා තියෙනවා. එකලදී විෂ්ණු දෙවියන් උත්පලවන්න නමින් බැතිමතුන්ගේ වන්දාවට පාත්රවීම විශේෂයි. පසුකාලීන ලංකාවේදී විෂ්ණු දෙවියන් වන්දනාමාන කරනවාට අමතරව උත්පලවන්න දෙවියන් වන්දනා කිරීමද සිදුවෙලා තිබෙනවා.
පැරැණි පන්සල්වල විහාරගෙයි බුදුපිළිමයට පසෙක බටනළාව වාදනය කරන ක්රිෂ්ණ නමෝ නාරායන හෙවත් උත්පලවන්න දෙවියන් අදටත් දැකගන්න පුළුවන්. යුද්ධ කාලයේදී විනාශ වුණු පන්සල්වල උත්පලවන්න දෙවියන්ගේ ප්රතිමාව කැඩිබීඳී ගිය කොටස් එක්කර විෂ්ණු දෙවියන්ගේ කොටස් සමඟ එක් ප්රතිමාවක් බවට සකසා තිබුණේ එකම පැහැය නිසයි. පසුව මේ දේවතාවුන් දෙදෙනාම වෙනුවෙන් උත්පලවන්න ශ්රී විෂ්ණු නමින් අදටත් දේව වන්දනාව සිදුවෙනවා.
ලංකාව ආරක්ෂා කරදෙන ලෙස බුදුරජාණන් වහන්සේ විෂ්ණු දෙවියන්ට භාර දී තිබෙන බව අනාදිමත් කාලයක සිට බෞද්ධයන්ගේ විශ්වාසයයි. ඒ නිසාම විෂ්ණු දෙවියන්ගේ පිහිට, ආශීර්වාදය ලැබෙන්නේ යහපත්, සාධාරණ කාරණා සඳහා පමණයි.
නවග්රහ මණ්ඩලයේ අධිපති ලෙස සැලකෙන්නේද විෂ්ණු දෙවියන්ය. දෙවුන්දර විෂ්ණු දේවාලය සහ කන්දෙ විහාරය විෂ්ණු දෙවියන්ගේ ඇල්ම බැල්ම නිතර ලැබෙන ප්රදේශ බවට සැලකෙනවා.
විෂ්ණු දෙවියන් පලතුරු, කැවිලි පූජාවල් බලාපොරොත්තු වෙන්නෙ නැති අතර පලතුරු පූජාවක් තබනවා නම් උක්දඬු, සුවඳැල් කෙසෙල්, තැඹිලි හෝ නවසි පොල් ඇතුළුව පලතුරු පහක් සමඟ පූජා කරන්න පුළුවන්. විෂ්ණු පූජාව සඳහා නිල් මහනෙල් මල් අනිවාර්යයි. තුල්සි ගහේ මුල, දලු ආදී වශයෙන් පංචාංගයම කඩා වතුර භාජනයකට දමා විෂ්ණු දෙවියන් නෑවීම මෙහිදී විශේෂ වෙනවා.
සුදු සහ දම් පැහැ මල් මිශ්ර කර පූජා කිරීමත්, ගිතෙල්, පොල්තෙල් මිශ්ර පහනක් දැල්වීමත් විෂ්ණු දෙවියන් වෙනුවෙන් කරන විශේෂ පූජාවකි. විෂ්ණු දෙවියන්ට පුදපූජා කිරීමේදී දවල් 12.12 සිට 12.24 දක්වාත්, රාත්රී 12.12 සිට රාත්රි 12.24 දක්වාත් ප්රධාන වන්නේ මේ කාලයේදී විෂ්ණු දෙවියන්ගේ ඇල්ම – බැල්ම ලැබෙන බැවිනි. එහිදී සෙනසුරාදා දවස සුවිශේෂී වෙනවා.
විෂ්ණු දෙවියන්ගේ ආශීර්වාදය ලබාගත හැකි සුවිශේෂී ලග්න හිමියන් ලෙස මකර, කුම්භ ලග්න හඳුන්වන්න පුළුවන්. සෙනසුරු අපල තිබෙන අයට විෂ්ණු දෙවියන්ගේ ආශීර්වාදය මහත් ප්රතිඵල ලබාදෙනවා.
විෂ්ණු දෙවියන්ගේ ආශීර්වාදය ලබාගැනීම සඳහා විශේෂ දුම් පූජාවක්ද කරන්න පුළුවන්. නෙලුම් රේණු, අගිල්, ගුහුල් සුවඳ කොට්ටම්, කුන්දිරික්කම්, සැවැන්දරා කුඩු, හල්දුම්මල ආදී මේ සියල්ල සිහින්ව කොටා දුම් ඇල්ලීමෙන් විෂ්ණු දෙවියන්ගේ ආශීර්වාදය ලබාගන්න පුළුවන්.
හත්වරක් පෙරන ලද පිරිසුදු පැන් සහ සීනි රහිතව සැකසූ මිදි යුෂ පානය විෂ්ණු දෙවියන්ගේ පූජාවේදී ප්රධාන අංගයක් වෙනවා.
සෙනසුරුගේ අපලයට, නඩුහබවලට, රෝගපීඩා ආදියට, රැකියාවේ ගැටලුවලට, හඳුනා නොගත් රෝග සඳහා ආදී වශයෙන් සාධාරණ කරුණු කාරණා සම්බන්ධයෙන් විෂ්ණු දේව පිහිට ලබාගන්න පුළුවන්.
සෙනසුරාදා දිනක බ්රහ්ම මුහුර්තයෙන් නිල් මහනෙල් මල් 9ක් සමඟ නුගකොළ නවයක් මත එළඟිතෙල් මිශ්ර කිරිබතක් පූජා කිරීමත් වැදගත්. මෙහිදී නිවෙසේ හෝ එළිමහන් තැනක පූජා කරනවා නම් පපුවට වඩා උස් තැනක් තෝරා ගතයුතුයි. එහිදී එළඟිතෙල් පාංකඩ දැමීම නුසුදුසු අතර කපුටන් එළඟිතෙල් ආහාරයට ගනිමින් කුස පුරවා ගන්නා නමුත් පහන්තිරත් ඒ සමඟ ශරීරගත වීම අකුසලයක් වෙන්න පුළුවන්.
ශ්රී විෂ්ණු නමස්කාර ආරාධනාව
ශ්රී විෂ්ණු රාජං දින ප්රභාවං
ශ්රී දේව රාජං ක්රතස්ය රූපං
ශ්රී අෂ්ට රූපං ගිරි මේකලාන්යං
ශ්රී රාම චන්ද්රං සිරසා නමාමි
සුශ්රිව මිත්රං පරමං පවිත්රං
සිතා කලත්රං නදමේඝ ගාතාං
කරුණ්ය පාත්රං ශතපත නේත්රං
ශ්රී රාම චන්ද්රං සිරසා නමාමි
පූජ්ය ආචාර්ය වල්පොල සද්ධානන්ද හිමි