‘අට්ට පට්ටයක්’ හෝ හරි හැටි දැනුමක් නැතිව කතා කරන්න ගිහින් හරීන් ප්රනාන්දු කට වරද්දාගත් තැන් කිහිපයක්ම වේ.
ඊයේ පෙරේදා දවසක හරීන් විශාරද ගුණදාස කපුගේ සූරීන්ගේ ගීතයක වචන ප්රසිද්ධ වේදිකාවක වැරැදියට උච්චාරණය කරන්න ගිහින් හත්පොළේ ගාගත්තේය. ගාගත් තරමෙහි අරුමය කොතෙක්ද කියනවා නම් සමාජ මාධ්ය පුරා ඔහුගේ නම හොඳ පදමට බයිට් වෙමින් තිබිණි.
පාස්කු බෝම්බය පුපුරා ගිය අවාසනාවන්ත කතාන්තරයේදීද මිනිසුන්ට හරීන්ව අප්රසන්න විය. විටෙක උපහාසය දනවන ජෝක් එකක් විය. එහෙම වුණේ, ‘අපේ තාත්තත් මට උදෙන්ම කතා කරලා කිව්වා පල්ලි යන්න එපා. බ්ලාස්ට් එකක් ගැන ආරංචියක් තියෙනවා..,’ කියා ප්රසිද්ධ මාධ්ය පුරා පවසන්නට ගත් නිසාය. වැඩේ මිනිසුන්ට එය වහ කදුරු තරමට අපුලක් වූයේ බෝම්බ සියල්ල පුපුරා ගිය පසුව හරීන් ඒ ගැන පුරසාරම් දෙඩූ නිසාය.
තාත්තා සහ බෝම්බ කතාවට අමතරව ගුණදාස කපුගේ සූරීන්ගේ ගීයක පද පටලැවිල්ලෙන් වූ හෑල්ලුවට පසු හරීන් අලුතෙන්ම නාගත් සංගදිය මොකක්ද?
මේ වතාවේ නම් නාගත්තේ හරීන් නොවේය. ඔහු ගේ අමාත්යාංශ ලේකම් තැනය. ඒ නෑම නම් ලෙහෙසි පහසු නැත. මොකද කියනවා නම් ඔහු නාගෙන තියෙන්නේ ඓතිහාසික නෑමකි.
ඔය කියන්න හදන්නේ ‘සීගිරිය ලෙෂර් පාක් එකක් මිස බළකොටුවක් නොවේ’ය කියලා හරීන් ප්රනාන්දුගේ අමාත්යාංශයෙන් කරපු අපූරු සොයාගැනීම ගැන වෙන්න ඇති.
අනුමානය වැරැදි නැහැ. මේ කියන්නේ ඓතිහාසිකත්වය සහ පුරාවස්තු විෂය ඈඳා ගත්ත ඒ අලකලංචිය ගැන තමයි. අවිවාදාත්මකව කියනවා නම් සීගිරිය ගැන අලුත් කතා ගොතන්න එහි වටිනාකම ගැන විශේෂණ පද කියන්න මෙතැනදී කොහොමවත් ඕනෑකමක් නැහැ. සරලව සුන්දරව කෙටියෙන් කියනවා නම් සීගිරිය කියන්නේ විදේශිකයන්ගේ සිත සොරාගත් ඓතිහාසික වස්තුවක්.
තවත් විදියකට කියනවා නම් කවිකාරයන් කවි පද ලියන්න, සින්දුකාරයන්ට ගී පද ගොතන්න, නවකතාකාරයන්ට කතා වස්තු මවන්න මිහිරි සිහිවටනක් වූ ජාතික සම්පතක්.
ටෙලි නිර්මාණකරුවන් වගේම චිත්රපටකාරයන්ද සීගිරි ගල පසුබිම් කරගෙන නිමවූ නිර්මාණයන් බොහොමයි.
ඒ සියල්ලම අතර ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පයට ප්රිය කරන සහ එය රැකියාවක් කරගත් බොහෝ පිරිස් සීගිරියට ගියාම අදටත් හිතන්නේ, ‘ආකිටෙක්ලා නැති ඒ කාලේ තාක්ෂණය කියන අටමඟල ඉඟියකින්වත් එක අංශු මාත්රයකින්වත් නොහඳුනන ඒ කාලේ කාශ්යප රජතුමා මේ තරම් අපූරු නිර්මාණයක් මේ තරම් නිර්මාණශීලීව කළේ කොහොමද කියන එක ගැනයි.
කෙටියෙන්ම කියනවා නම් කිසිම දොසක් නැති කලාවැව වැනි අද්විතීය නිර්මාණයක් තැනූ ධාතුසේන රජ තෙමේව බිත්තියට තියලා පස් ගහලා මරාදාපු නරුම පුතකු වූ කාශ්යපට අදටත් බොහෝ දෙනකු වෛර කරනවා හා සමානවම ගෞරව කරන්නෙත් සීගිරිය වැනි මනස්කාන්ත නිර්මාණයක් ඔහු කළ නිසයි. ඉතිහාස පොත්වල වුණත් යහපත් මුගලන්ට වඩා කාශ්යප ගැන ලියැවෙන්නේද සීගිරියෙහි වූ අතිසුන්දර පෞරාණික බව නිසාමය.
ඒ තරමටම පෞරාණික වස්තුවක් සංචාරක අමාත්යාංශයට ලෙෂර් පාක් එකක් විදියට පෙනුණෙ කොහොමද?
සංචාරක අමාත්යාංශය යැයි කිව්වාට මෙම ප්රකාශය සිදු කළේ සංචාරක අමාත්යාංශ ලේකම් චූලානන්ද පෙරේරාය.
එහෙම කියන්නට හේතුවක් තියෙනවද? අනෙක මේ හිටි අඩියේ…
මහනුවර උත්සවයක් අමතන වෙලාවේ තමයි ලේකම්වරයා මෙම ප්රකාශය කරලා තියෙන්නේ. ලේකම්තුමා කියන විදියට බළකොටුවකට වඩා සීගිරියෙ තියෙන්නේ උiානයක පෙනුමක්. කාශ්යප රජතුමා ඒ කාලේ තිබුණු ශ්රී විභූතියත් සමග එතුමාට විවේක සුවයෙන් කාලය ගතකරන්න අවශ්ය නිසා තමයි පොකුණු කිහිපයක් එක්ක මල්වතු එහෙම හදලා මේක අලංකාර කෙරුවේ. බළකොටුවක් කරන්න වුවමනාවක් කාශ්යප රජතුමාට තිබුණා නම් තමන්ගේ ආරක්ෂාව සනාථ වෙන පියවර අනුගමනය කරනවා මිසක මලින් පිරුණු උiාන සහ පොකුණු හදන්න එතුමා මොනවට සැලසුම් කළාද…?
‘ඇත්තටම කියනවා නම් සීගිරිය පේරාදෙණිය වාගෙම ‘ලෙෂර් පාක්’ එකක්.’
ඉහත ප්රකාශයන්ට අමතරව චූලානන්ද ලේකම් තැන සීගිරිය නරඹන්නට එන විදේශිකයන්ව මුල්කොට ගෙන මෙලෙසද කීවේය.
සංචාරක මධ්යස්ථානයක් විදියට මුළු ලොව පුරාම සීගිරිය ප්රසිද්ධයි. නමුත් සීගිරිය ගැන හරි දේ සහ නිවැරැදි දැක්ම තවම ලෝකෙට ගිහින් නැහැ. ලෝක පූජිත සංචාරක සංස්කෘතික මධ්යස්ථානයක් විදියට විදේශිකයන් මෙය නරඹන්නට පැමිණියත් එය නිවැරැදි කමවේදයකට සිදු නොවීම කනගාටුවක්. පුරාවිiා දෙපාර්තමේන්තුවත් සංස්කෘතික මධ්යස්ථානය සහ යුනිසෙෆ් ආයතනයේ නිලධාරීන්ද සමග එක්ව ඉතාමත්ම ධනාත්මක ආකාරයේ කතාබහක් මෙම කාරණය වෙනුවෙන් පැවැත්වූවා. එතැනදීද සියලු තොරතුරු අනාවරණ වූයේ කාශ්යප රජුගේ බළකොටුවය කිය කියා අපි හැමෝම මේ බලන්න යන්නේ එතුමා නිර්මාණය කළ උiානයයි. එය ලෙෂර් පාක් එකක් ලෙස නිගමනය කිරීමට සහ නම් කිරීමට අවශ්ය සාධකයක්ද? එය සනාථ කිරීමට අවශ්ය කරුණු කාරණයන්ද ඔප්පු වී හමාරයි.
සාංචාරක අමාත්යාංශයේ ලේකම් චූලානන්ද පෙරේරා තම මතය සනාථ කොට සීගිරිය ගැන අලුත් කතාව අවසාන කළේ එහෙමය.
ලේකම්ගේ ඒ කතාව තුළ සහ කරුණු කාරණාවල ඇත්තක් තියෙනවද?
දැනටමත් චූලානන්ද ලේකම්තුමා හිතාගෙන ඉන්නේ තමා නිගමනය කළ සියල්ල හරි කියලාය. ඒ හරි යන හැඟීම මත ඔහු මෙරටට ඉදිරියේදී පැමිණීමට නියමිත සංචාරකයන් සඳහා නව මෘදුකාංගයක් හඳුන්වා දීමට බලාපොරොත්තු වන බවද ඉහත කී උත්සව අවස්ථාවේදී පැවැසුවේය.
චූලානන්දගේ ප්රකාශයට සහ සනාථ කිරීම ගැන පුරාවිiා දෙපාර්තමේන්තුවේ කිසිදු නිලධාරියකු විරුද්ධත්වය ප්රකාශ කර නැතිද?
පුරාවිiා දෙපාර්තමේන්තුවේ පුරාවිiා කොමසාරිස් ජනරාල් මහාචාර්ය අනුර මනතුංග මහතා, සංචාරක අමාත්යාංශ ලේකම් චූලානන්ද කළ ප්රකාශයට විරුද්ධව මාධ්ය වෙත තම ප්රකාශය නිකුත් කර ඇත.
‘චූලානන්ද ලේකම්තුමා ඊයේ පෙරේදාවක කියලා තියෙන සීගිරිය ලෙෂර් පාක් එකක් මිසක බළකොටුවක් නොවේය කියන කතාව පදනම් විරහිතයි. සීගිරිය කියන්නේ බළකොටුවක් බව මෙතෙක් කරන ලද පර්යේෂණවලින් තහවුරු වෙලා තියෙනවා. එලෙසම මගේ පුද්ගලික මතය වන්නේද සීගිරිය බළකොටුවක් බවයි…’
ඒ, පුරාවිiා කොමසාරිස් ජනරාල් මහාචාර්ය අනුර මනතුංග මහතාගේ ප්රකාශය විය. එතුමා තවදුරටත් මේ පිළිබඳ අදහස් දක්වමින්, එවක පුරාවිiා කොමසාරිස්ව සිටි එච්.සී.පී. බෙල් මහතාද සීගිරිය පිළිබඳ ඉතා පුළුල් සහ අපූරු ගවේෂණයක් කරමින් සීගිරිය බළකොටුවක් බවත්, ක්රි.පූ. 03 සහ 05 යන සියවස අගභාගයේ කාශ්යප රජ සමයේ එය නිමවන ලද බව තමා විශ්වාස කරන බවත් හෙතෙම කියා සිටියේය.
ඒ වගේම සීගිරිය කාශ්යප රජ සමයේ ඉදිවූ බළකොටුවක් බවට ඉඟි කෙරෙන බොහෝ සාධකයන්ද ඓතිහාසිකව සිදුකළ කැණීම්වලදීද සොයාගෙන ඇති බව පැවසූ කොමසාරිස් ජනරාල් මහාචාර්ය අනුර මනතුංග මහතා,
‘මහාචාර්ය සෙනරත් පරණවිතාන සූරීන්ද දිගු කාලයක් පුරා සීගිරිය පිළිබඳ පර්යේෂණ සිදුකළා. එම ගවේෂණය අවසානයේ එතුමා ප්රකාශ කර සිටියේ සීගිරිය බළකොටුවක් බවත්, එය අපට අයිති ඉතා අගනා පෞරාණික වස්තුවක් බවත්ය’ යනුවෙන් සංචාරක අමාත්යාංශ ලේකම් චූලානන්ද පෙරේරා පවසා සිටි ‘සීගිරිය ලෙෂර් පාක් එකක්ය’ යන ප්රකාශය වෙනුවෙන් සිය උත්තර බැඳීම අවසන් කර දැමුවේය.
එහෙත්, එය මෙලෙසින් අවසන් වේවිද?
එහෙම නැතිනම් පුරාවිiා මහාචාර්යවරුන් සහ අමාත්යාංශ ලේකම් අතර යම් නිහඬ ගැටුමක් ඇතිවේවිද?
චූලානන්ද පවසන්නේ බළකොටුවක් සඳහා පොකුණු මලින් පිරි උiාන සහ ඒ වටා තනා ඇති අසුන් කුමකටදැයි කියාය. සීගිරිය බළකොටුවකට වඩා පේරාදෙණිය උiානයට සමාන යැයි ඔහු පවසන්නේ එනිසාය.
පුරාවිiා කොමසාරිස් ජනරාල් මහාචාර්ය අනුර මනතුංග එයට විරුද්ධව ගෙන ආ තර්කයන්ද ඓතිහාසිකව ඉදිරිපත් කළ හැකි නිදසුන්ය.
කෙසේ වුවද සංචාරක අමාත්යාංශ ලේකම්වරයා කළ ප්රකාශය එතරම් කාලෝචිත නැත. ඒ සියල්ල අතර දෙපැත්තට නැතුව මෙහෙමත් සිතේ.
‘රටේ මේ තරම් ප්රශ්න ගොඩගැසී තිබෙන අල්ල පනල්ලේ සංචාරක අමාත්යාංශයේ කෙරුම්කාරයකු මොන එකකට මේ සීගිරිය තම කර මතට ගත්තා දැයි කියන සිතුවිල්ල කාගේ කාගේ හෝ සිත කොනිත්තන්නට ගත්තොත් එයද පුදුමයක් නොවන බව මෙහිදී සටහන් නොකරම ඉන්නට බැරි කාරණයකි.
දමයන්ති රේණුකා ප්රනාන්දු