කතරගම කියන්නෙ මෙහෙම ලියලා ඕන්න ඉවරයි කියලා ලියලා ඉවරයක් කරන්න පුළුවන් තරමට කරුණු කාරණා තියෙන ප්රදේශයක් නෙවෙයි. කතරගමත් එක්ක බැඳුණු විවිධාකාර කතා ජනප්රවාද අනන්තයි අප්රමාණයි. ඒ හැම කතාවක් සමඟම කතරගම සම්බන්ධ කරන විශේෂ කෙනෙක් ඉන්නවා. ඉන්නවා නෙවෙයි වැඩ වසනවා. ඒ තමයි කතරගම දෙවියෝ. ඉතින් අපි මේ කතරගම ගැන ලියන කියන හැම කතාවකම මූලිකයා වෙන්නේ මේ තෙදබලැති කඳසුරිඳු හෙවත් කතරගම දෙවියන් තමයි.
දුටුගැමුණු රජුට යුද්ධය දිනන්නට දුන් වරය නිසා තමයි කතරගම දෙවියන් වෙනුවෙන් කතරගම දෙවොල ඉදිවෙන්නෙ. ඒ දුටුගැමුණු රජුගේ මූලිකත්වයෙන්. හැබැයි ඒ විදිහට දේවාලයක් ඉදිකරලා කළගුණ සැලකූ දුටුගැමුණු රජතුමා දෙවියන් උදෙසා පෙරහැරකුත් පටන් ගත්තා. අන්න ඒ පෙරහැර තමයි කතරගම දෙවියන් සම්බන්ධ බොහෝ විස්මිත කතා අහන්න දකින්න ලැබෙන අවස්ථාවක් බවට පත්වෙන්නේ.
1945 වසරෙ පෙරහැරේ ගිනි පාගන මංගල්යයෙදි තමයි පළමුවැනි වතාවට ඒ අපූරු සිදුවීම වෙන්නේ. එදා ගිනි පෑගීමට බැතිමතුන් සූදානම්ව සිටින අවස්ථාවේ සුදු වතින් සැරසුණු උඩුකයට කිසිවක් හැඳ නොසිටි අයෙක් කිහිප වතාවක් එහා මෙහා යමින් ගිනි පාගා දේවාලය දෙසට ඇවිද ගොස් දේවාලය දොරෙන් ඇතුළු වන අයුරු බොහෝ පිරිසක් දැකල තිබෙනවා. පසුව පිරිස් දේවාලය තුළ විපරම් කළත් යළි ඒ පුද්ගලයා දක්නට ලැබිලා නැහැ.
එම සිදුවීම බොහෝ පිරිසක් ඉතා හොඳින් දැක තිබීම නිසාම දෙවියන් පිළිබඳ වූ ගෞරවයත් භක්තියත් හේතුවෙන් තමන්ට දැකගන්නට ලැබුණු ඒ විශේෂ අවස්ථාව ගැන ඔවුන් සතුටට පත්ව තිබෙනවා. එවැනි ආශ්චර්යවත් අවස්ථා එදා මෙදාතුර කතරගම පෙරහැර සම්බන්ධයෙන් අහන්න ලැබීමත් එක්තරා භාග්යයක්.
කුමාර රත්නායක