බල්ලෙක් ගැන කතාවක් කිව්වම අපි හිතන්නේ මොකක් හරි බලු වැඩක් ගැන ලියන්න යනවා කියලා. සාමාන්යයෙන් එහෙමනෙ. පත්තරකාරයො විදියට අපි පහුගිය කාලෙ ඕනෙ තරම් බලුවැඩ ගැන පත්තරේට ලිව්වා. බලු වැඩ ගැන පත්තරේට ලියනකොට අපි හුඟක් බල්ලො ගැන කතා කරලා තියෙනවා. හැබැයි ඒ කතා කරලා තියෙන්නේ බල්ලො විදියට නෙවෙයි. සමහර වෙලාවට කොල්ලො බලුවැඩ කරනවා. කොල්ලො බලුවැඩ කරනකොට අපි සාමාන්යයෙන් කියන්නේ කොල්ලොනෙ, කොලුකමටනෙ කියලා. ඒ වුණාට කොල්ලො නොවෙන අය බලුවැඩ කරනකොට අපි ඒකට සමාවක් දීලා හරියන්නේ නෑ. හැබැයි මේක බල්ලෙක් කරපු මරු වැඩක්. සාමාන්යයෙන් හුඟක් වෙලාවට නරක දේවලට අපි සත්තුන්ගෙ නම් කියනවා. මිනිස්සුන්ට හරකා කියනවා. සමහර වැඩවලට බලු වැඩ කියනවා. සමහර අයට කියනවා අපි ‘ඕකා හෙන කපටි නරියෙක්’ කියලා. මේ විදියට මයිනා, කපුටා වගේ කට්ටියත් පහුගිය කාලෙ ලොකු අපහාස වින්දා. ඇත්තටම මේ සත්තු හරි ගුණයහපත් කියලා හිතෙන්නේ ඒ සත්තුන්ගෙ නම් දාපු මිනිස්සු කරන මනුස්ස වැඩ දැක්කට පස්සේ. මොකද, ඒ සත්තුන්ගෙ නම දාලා, ඒ අහිංසක සත්තුන්ව ඒ වගේ ජරා වැඩවලට ඈඳාගත්තට කවදාවත් ඒ සත්තු ඒ වගේ බලු වැඩ කරන්නේ නෑ. ඒ වගේ නරක වැඩ කරන්නෙත් නෑ. ඒක නිසා මේ බලු වැඩේ ගැන අපි ලියන්නේ හරි සතුටින්. මොකද මෙච්චර කල් අපි බලු වැඩ ගැන ලිව්වේ රට ගැන, අපි ගැන, ඒ බලු වැඩෙන් පීඩාවට පත්වෙච්ච අය ගැන දුකෙන්. විශේෂයෙන්ම අනාගත පරම්පරාව ගැන මාර දුකෙන්. ඒත් මේ බලු වැඩේ ගැන ලියන්නේ නම් එහෙම දුකකින් වේදනාවකින් නෙවෙයි. මේ බලු වැඩේ ගැන ලියන්නේ හරිම සතුටින්.
ඔන්න එකමත් එක දවසක චූටි බලුරාළ කෙනෙක් කලබලෙන් ගෙදර ආවා. බලුරාළලා කලබලෙන් යන එන එක සාමාන්ය දෙයක්. මෙයා ගැන ගෙදර අය ටිකක් අවධානයෙනුත් ඉන්නවා. ඒකට හේතුව මෙයාගෙ කැරැට්ටුව සම්බන්ධයෙන් ප්රශ්න තියෙනවා ඕනෙ තරම්. සාමාන්යයෙන් බල්ලො කරන්නෙ වැරැදිම තමයි. ඒ වුණාට මෙයාගෙ තියෙන ප්රශ්නෙ මෙයා පුරුද්දක් විදියට සෙරෙප්පු වගේ වටින දේවල් තැන් තැන්වලින් අරගෙන ඇවිල්ලා කාටත් හොරෙන් කන කෙනෙක්. සෙරෙප්පු දෙකක් කෑවට පස්සේ ලොකු නඩුවක් වැටෙනවා. ඔය නඩුව සමථයකට පත් කරගන්න ඒක ඊටත් වඩා ප්රශ්නයක් බවට පත්වෙන්නත් පුළුවන්. මොකද අහල පහළ උදවිය එහෙම දෙයක් වුණාම චෝදනා කරනවා. බල්ලා ඕවා දන්නේ නෑ කියලා ප්රශ්නෙට උත්තර හොයන්න බෑ. ඒක නිසා මේගොල්ලො බැලුවා මේ පාර මොකද මෙයා හොර ගෙඩියා වගේ ඉන්නේ කියලා. ගෙනැල්ලා තියෙන්නේ සෙරෙප්පු දෙකක් නෙවෙයි. වෙන මොකක්දෝ එකක් ගෙනල්ලා බලුරාළ කකුල් දෙකෙන් තද කරගෙන බලාගෙන ඉන්නවා. වෙනදා නම් සෙරෙප්පු දෙකක් ගෙනාපු ගමන් මිනිහට අවශ්යතාව තියෙන්නෙ කොහෙට හරි රංගලා ඒක කන්න. හැබැයි මේ වෙලාවෙ මිනිහට එහෙම කන්න වුවමනාවකුත් නෑ. මිනිහා මොකක්දෝ එකක් හංගගෙන ඉන්න නිසා ගෙදර උදවිය ටිකක් වැඩි උනන්දුවකින් බැලුවා. දෙයියනේ කොල්ලා ගෙනල්ලා තියෙන්නේ පර්ස් එකක්. පර්ස් එකක් කිව්වට මේක ටිකක් අමුතු තාලෙ පර්ස් එකක්. මෙයා මේ පර්ස් එක ගේන්න ඇත්තේ කොහෙ හරි වැටිලා තියෙන තැනකින් හින්දා එච්චර උනන්දුවෙන් නොබැලුවත්, මේගොල්ලො හිතනවා කාගෙ පර්ස් එකක්ද දන්නේ නෑ, මේකෙ මොනවා තියෙනවද දන්නෙ නෑ කියලා. මෙන්න බොලේ වැඩිපුර උනන්දුවෙන් බැලුවට පස්සේ තමයි වැඩේ අහුවුණේ. කොල්ලා ගෙනල්ලා තියෙන්නේ පර්ස් එකක්. පර්ස් එකේ තියෙනවා සල්ලි ටිකක් එහෙම. සල්ලි විතරක් නෙවෙයි පර්ස් එකේ තව පැත්තක තියෙනවා රත්තරන් බඩු. මාලයක්. හැම තැනම මාල කඩන කාලෙ මිනිස්සුන්ගෙ දේවල් හොරාකන කාලේ, මිනිස්සු බලුවැඩ කරන කාලේ බල්ලෙක් කරපු මේ ගුණයහපත් වැඩේ ගැන ගෙදර මිනිස්සුන්ටත් හරි පුදුමයි.
මෙතැන තවත් දෙයක් තියෙනවා. ඕනෙ නම් තිබුණා ගෙදර උදවියට බල්ලගෙ පිටේ දාලා වැඩේ ෂේප් කරගන්න. මොකක්ද දන්නවද? පර්ස් එකේ තියෙන සල්ලි ටික එහෙම අරගෙන, රත්තරන් බඩු ටික කාට හරි විකුණලා හෙමීට ගේම ගහන්න. මොකද මේ දවස්වල ඕනෙ තරම් රත්තරන් බඩු හොරකම් කරනවා අපි දැකලා තියෙනවා. අපට ඇහිලා තියෙනවා. ඒත් මතක තියාගන්න. ඒ බල්ලො නෙවෙයි මිනිස්සු. ඒ මිනිස්සුන්ට බල්ලො කියලා බණිනවා නම් ඔයා දෙපාරක් හිතන්න. උන්ට බල්ලො කියලා බණින එකත් පව්. මොකද හේතුව බල්ලො ඊට වඩා කොච්චර ගුණයහපත්ද කියලා. මේ වතාවෙ මේ කතාව අහගෙන ඉන්නකොට අපට කියන්න තියෙන්නේ, ගෙදර උදවිය මේ රත්තරන් බඩු, සල්ලි ටික අතට අරගෙන බැලුවා. ඒගොල්ලො ගුණයහපත් මිනිස්සු. ඒ ගෙදර හැදිච්ච නිසා වෙන්න ඇති බල්ලත් මෙච්චර ගුණයහපත් වෙලා තියෙන්නේ කියලත් අපට සමහර වෙලාවට හිතෙනවා. කොහොම නමුත් ඒගොල්ලො උත්සාහ කළා මේක කාගෙද කියලා හොයලා බලන්න. වාසනාවකට මේක ඇතුළේ පොඩි තුණ්ඩු කෑල්ලක් තිබුණා. ඒකෙ ලියලා තියෙනවා මේ අදාළ බඩු භාණ්ඩ අයිතිකාරයගෙ ලිපිනය. මම හිතන්නේ හදන්න අරන්න ගිය තැනක කඩදාසියක් වෙන්න ඇති. මොකද ඒකෙ තිබිච්ච රත්තරන් මාලෙ තිබුණේ දෙකට කැඩිලා. මෙයාලා කතා කරලා අර මනුස්සයට රත්තරන් බඩු ටිකයි, සල්ලි ටිකයි භාරදෙනවා. බල්ලා තාමත් ඒ විදියටම ඉන්නවා. එයා කාටවත් කරදර කරන්නේ නෑ. හැබැයි එයා දුක් වෙනවා ඇති සමහර වෙලාවට මේක ඇතුළේ සෙරෙප්පු දෙකක් නැති එකට. මොකද එයා සෙරෙප්පු කන්න ආසා කෙනෙක්. ඒ වුණාට සෙරෙප්පු දෙකක් කනවා වගේ නෙවෙයි. බලන්න කොච්චර ගුණයහපත්කමක් තිබිච්ච මිනිස්සුද කියලා.
කාගෙ හරි දුකක් වේදනාවක් හඳුනගන්න පුළුවන් මිනිස්සු දැන් හරි හිඟයි. අපි හැමදාම හිතන්නේ අපේ ගොඩ ලොකුවෙනවා නම්, අපේ මඩිය තර වෙනවා නම් ඒ ඇති කියලා. ඉහළ ඉඳන් පහළටම එහෙම තමයි. එහෙම අයට අපි බල්ලො කියලා බණිනවා. හැබැයි බල්ලො එහෙම හිතන්නේ නෑ කියලා මේ බල්ලා අපට ඔප්පු කරලා පෙන්නුවා. එයාලට ගුණයහපත්කම් තාමත් තියෙනවා. එදා ඉඳන්ම අපිත් එක්ක අපේ ළඟින් ජීවත් වෙච්ච මේ අහිංසක සත්තු මිනිස්සුන්ට වඩා හුඟක් වටින, මනුස්සකම්වලින් පිරිච්ච අය. ඒක තමයි මේ සතා ගැන අපට තේරෙන්නේ. කොහොම වුණත් අද ඔක්කොම සතුටින්. ගෙදර විතරක් නෙවෙයි, ගමෙත් මේ බලු රාළගෙ නම ප්රසිද්ධ වුණා. එයා වටිනා කෙනෙක් බවට පත්වුණා. එයා වීරයෙක් බවට පත්වුණා. එයාට ඕනෙ නම් තිබුණනේ මේ රත්තරන් බඩුයි, සල්ලිත් එක්ක මේක කාලා දාන්න. එහෙම කෑවා නම් බල්ලටත් නෑ, අපිටත් නෑ කියලා කතාව ඉවර කරන්න තිබුණා. ඒ නිසා ගුණයහපත්කමක් තියෙන මිනිස්සුයි, ඔක්කොටම වඩා ගුණයහපත්කමක් තියෙන බල්ලෙකුයි නිතර බලු වැඩ කරන මිනිස්සුන්ට අපූරු පාඩමක් කියලා දීලා. ඒ නිසයි අපි මේ කතාව ඔබට කියන්න හිතුවේ.

ජීවන පහන් තිළිණ